از منظرهای مختلف تعاریف متفاوتی از نابینائی به عمل آمده است. نابینایی طبی، حرفه ای و شغلی، آموزشی و نظایر آنها تعریف هائی است که به حسب مورد در نظر گرفته شده است. متداول ترین تعریف نابینائی که مورد پذیرش تقریباً همه محافل علمی و سازمان های مختلف می باشد بدین شرح است " نابینا  کسی است که دید و بینائی او علی رغم برخورداری از امکانات چشم پزشکی مانند عینک و ... در یک چشم یا هردو چشم 200/20 یا کمتر باشد". بعبارت دیگر آنچه را که " با چشم عادی می توان در 200 قدمی دید با تعریف فوق ، فرد نابینا تنها قادراست20 قدمی را ببیند". افرادی که دارای نقص بینائی هستند اما میزان دید آنها از 200/20 بیشتر واز 70/20 کمتر است جزء افراد نیمه بینا محسوب می گردند.

تعریف آموزشی

از نظر آموزش کودک یا دانش آموزی نابینا محسوب می گردد که قادر به استفاده از کتب و برنامه های عادی آموزش و پرورش نبوده و لازم است برای آنان روشها و وسایل ویژه ای تدارک دید. از نظر آموزش ، افراد نابینا به کسانی اطلاق می شود که نقص بینائی شان به اندازه ای شدید است که مجبورند خواندن را بوسیله بریل یا با استفاده از روشهای شنیداری یاد بگیرند.

شیوع نقص بینائی

تخمین میزان شیوع بینائی ، با توجه به عوامل گوناگون تغییر می کند. به عنوان مثال اگر مشکل بینائی با استفاده از عینک یا لنز برطرف شود این نقص در گروه معلولیتهای آموزشی قرارنمی گیرد.

تقریباً 20 درصد کودکان مدرسه رو از اختلالات بینائی برخوردارند، اما با تلاشهایی که امروزه در راه اصلاح این اختلالات صورت پذیرفته است از میزان شیوع آن کاسته شده است . نقص بینائی عارضه ای است که میزان شیوع آن در افراد زیاد نمی باشد. می توان گفت میزان آن تقریباً ما بین 1 به 500 دانش آموز به 1000 دانش آموز تغییر می کند. توافق کلی بر روی میزان 5/1  در صد نقص بینائی در مدارس عالی است. تعیین میزان شیوع نیمه بینائی که از زیر مجموعه های بینائی به شمار می رود کاردشواری است. برخی از آمار تخمینی که از کل جمعیت که توسط انجمن افراد نابینائی آمریکائی در سال 1983 ارائه شد حدود 4 تا 12 درصد از کودکان مدرسه رو در گروه افراد نابینای قانونی قرار دارد.

علل شایع نابینائی در کودکان

1.  خشکی چشم : ( نابینائی تغذیه ای) شایع ترین هاست. خصوصاً در بخشهائی از آفریقا و آسیا که نتیجه نرسیدن ویتامین A   کافی به بدن است که در بسیاری از میوه ها و سبزیها وجود دارد." خشکی چشم " در کودکانی ایجاد می شود که به این مواد کمتر دسترسی دارند.

2.  تراخم: شایع ترین دلیل قابل پیشگیری نابینائی در جهان است. اغلب در کودکان شروع شده و ممکن است ماه ها یا سالها دوام بیاورد. اگر به موقعدرمان نشود باعث نابینائی می شود. با تماس حشرات سرایت کرده و در محل های پر جمعیت فقیرنشین شایع است.

3.  سوزاک : درصورت عدم درمان فوری در چشم نوزاد باعث نابینائی است. نوزاد عفونت را در هنگام تولد از مادر می گیرد.

4.  کلامیدیا: بیماری آمیزشی است که با همان ویروس عامل تراخم ایجاد می شود. هم در دستگاه تناسلی و هم در چشم شبیه سوزاک بوده و به سرعت در سرتاسر جهان پخش می شود.

5.  نابینائی رودخانه: عامل بسیار شایعی از کوری در بخشهائی از آفریقا و آمریکای لاتین است. با نوعی مگس سیاه که در رودخانه ها و نهرها تخم گذاری می کند منتقل می شود درمانی ندارد.

6.  سرخک: که می تواند سطح چشم را آسیب بزند عامل شایع نابینائی

7.  خصوصاً در آفریقا و در کودکان با تغذیه بد است. آسیب مغزی : در بسیاری از کودکان خصوصاً همراه با فلج مغزی یا آسیب مغزی می تواند قبل، همزمان یا بعداز تولد روی دهد.

8.  آسیبهای چشمی: اغلب کودکان را کور می کند. وسایل نوک تیز، بازی با آتش ، اسید،مواد قلیائی، و بمب های دست ساز مثلاً برای ماهیگیری عوامل اصلی ایجاد آسیب هستند.

9.  نابینائی کودکان گاهی با مشکلات  دیگری مثل هیدروسفالی، آرتریت، جذام، تومورهای مغز یا داروی خاص ایجاد می شود. آب مروارید در نیمی از کودکان مبتلا به سندرم داون تدریجاً بوجود می آید. معلولیتهای دیگرباعث نابینائی است.